Werkwijze volgens Maitland
Het kenmerk van het Maitland concept.Vanuit theoretisch wetenschappelijk onderzoek is veel kennis opgedaan van o.a. anatomie, fysiologie, biomechanica en pathologie. Echter deze kennis is onvolledig, regelmatig tegenstrijdig en tijd- en plaatsgebonden. Naast theoretische kennis hebben we in de dagelijkse praktijk te maken met de wijze waarop klachten zich uiten in bewegingsstoornissen. Er bestaat niet altijd een eenduidige relatie tussen wetenschappelijke kennis en deze klinische presentatie. Alleen gebruik van kennis uit beide compartimenten, theorie en praktijk, levert een optimaal resultaat in de behandeling.
Vanuit de theorie worden zogenaamde hypothesen geformuleerd. In de praktijk echter worden de hypothesen op hun waarde getoetst. Bestaat er een discrepantie tussen wetenschap / theorie en praktijk dan zullen binnen het Maitland-Concept de klinische bevindingen richtlijn zijn voor verder handelen. Wanneer de klinische presentatie van aandoeningen zo'n belangrijke plaats inneemt bij het kiezen van een behandelstrategie, dan heeft dit gevolgen voor onderzoek en therapie. De probleemstelling (klacht) wordt gedefinieerd in de termen van de patiënt en zijn/haar beleving, met speciale aandacht voor de betekenis van de klacht in het dagelijks leven. Hierna wordt een zeer uitvoerige anamnese afgenomen. Centraal daarbij staat het zoeken naar samenhang tussen de vele factoren die het beeld bepalen en beïnvloeden.
Voor een goed begrip is daarbij een grondige training in communicatieve vaardigheden noodzakelijk. Bovenstaande twee punten moeten ook waarborgen dat er geen voorbarige conclusies worden getrokken. Naast 'standaard' testen wordt een gedoseerd analytisch onderzoek gedaan van de functionele bewegingen die in het dagelijks leven van de patiënt de klachten opwekken. Op deze manier krijgt elke patiënt een individuele benadering.
De interpretatie van de bevindingen bij het onderzoek wordt beschreven in termen waarbij de relatie tussen pijn, weerstand en gespannen zijn van spieren, ofwel pijn en beperkingen op de voorgrond staat.
Het doel van de behandeling is primair gericht op verbetering van bewegingsstoornissen zoals pijn en/of stijfheid in een beweging, met als gevolg afname van klachten en beperkingen in de activiteiten van het dagelijks leven. Omdat werken in de praktijk altijd onzekerheid met zich brengt vindt er vóór, tijdens en na elke behandeltechniek en na elke behandelsessie een evaluatie plaats. Alleen via het klinisch denkmodel van: hypothese; testen; behandelen; evalueren en (eventueel) hypothese bijstellen, is effectief en verantwoord werken in de praktijk mogelijk. Evaluatie is een van de hoekstenen van het Maitland-Concept.
Behandeling vindt overwegend plaats door het passief bewegen van gewrichten, spieren en zenuwstructuren. Afhankelijk van het doel van de behandeling, namelijk pijndemping of vermindering van stijfheid, zal de beweging in een bepaalde graad en ritme worden gegeven. Meestal wordt de behandeling oscillerend (in kleine snelle ritmische bewegingen) uitgevoerd, soms via aanhoudende rek. Mocht deze zogenaamde mobilisatie onvoldoende effect geven, dan kan een manipulatie het logische gevolg zijn. Hierbij wordt dan vaak een knakkend gevoel waargenomen. Binnen het Maitland-Concept vormt de pijnreactie van de patiënt tijdens de behandeling de belangrijkste richtlijn voor de intensiteit van de behandeling. De patiënt kan een mobilisatietechniek altijd tegenhouden indien deze te pijnlijk wordt. Bij manipulaties wordt de behandeltechniek dermate snel uitgevoerd, dat de patiënt er geen controle over heeft. Binnen het Maitland-Concept wordt vrijwel altijd begonnen met mobilisatie; de manipulatie wordt gezien als progressie van geleidelijke mobilisatie. Vanwege de zeer nauwkeurige afstemming van de behandeltechnieken op de klacht(en) van de patiënt, is het mogelijk om ook in acute situaties, waarbij pijn sterk op de voorgrond staat, met passieve bewegingen te behandelen. Door de vorm waarin dit gebeurt, neemt het Maitland-Concept een unieke plaats in. Passieve bewegingen zijn bewegingen die de therapeut uitvoert in tegenstelling tot actieve bewegingen, die door de patiënt zelf worden gedaan.
Behalve de behandeling met passieve bewegingen speelt ook andere behandelingsvormen uit actieve en passieve therapie binnen het Maitland Concept een centrale rol: bijvoorbeeld spierrevalidatie ("motor control"), neurodynamische behandelingen, self-management strategien, algemene coordinatie en uithoudingsvermogen enzovoorts. Belangrijk is, dat elke behandelingsvorm door de zogenaamde. "reassessment"-vormen op hun klinische waarde voor de patient worden getoetst.
Samenvattend:Een therapeut geschoold in het Maitland-Concept, is opgeleid om op basis van een zorgvuldige probleemverkenning maatwerk te leveren voor individuele patiënten, gedurende alle fasen van het herstelproces. Het doel van de Maitland opleiding is niet alleen het aanleren van technieken. Van de 'Maitland' geschoolde therapeut mag worden verwacht dat hij/zij de technieken kan aanpassen aan de unieke situatie van de patiënt.